RRCY

Hope in the hopeless

I’m a firm believer in the power of the youth, their idealism, and their can-do attitude. But I will concede that there is a problem.

There are young Filipinos that commit terrible crimes – robbing, doing drugs, raping, even killing.

Yes, there are Filipino children who are not only exposed to systemic violence but also perpetuate and reinforce it by joining gangs and syndicates.

But while we must acknowledge this sad reality, we must not discount the youth’s capacity to positively impact the lives of fellow Filipinos.

We must also acknowledge the youth’s remarkable ability to change their lives for the good and even make the world a kinder, better place.

These are two polar ends of the same reality and we see the full range of this spectrum in the story of Rustie Quintana.

I met Rustie a few years ago. He was part of Dire Husi, which is a youth organization in Cagayan de Oro, and at that time, he was receiving the Ten Accomplished Youth Organizations (TAYO) Award in behalf of his organization.

The members of Dire Husi use arts and crafts to give streetchildren an alternative to their vices, such as drugs and gang violence.

What’s remarkable about Rustie is that he used to be one of those kids – a true batang kalye who would sniff rugby, snatch cellphones, do petty crimes and even be involved with syndicates in Cagayan de Oro City.

He was in and out of DSWD’s program for juvenile delinquents and even landed in Lumbia City Jail before being sent to the Regional Rehabilitation Center for Youth (RRCY).

But after years of being in and out of these institutions, he decided to make a change for himself. He decided to join Dire Husi and transform his life.

When he received the TAYO Award, he told me, “Kuya, noong ako’y nasa kalsada ng Cagayan de Oro, hindi ko po napangarap na balang araw mapupunta ako sa Malacanang at makakamay ko pa ang presidente para sa isang award para sa kabataan.”

Just recently, he graduated from Xavier University-Ateneo de Cagayan with the course Development Communications. The icing on the cake came when Rustie Quintana’s story was featured in Maalaala Mo Kaya.

It is this story of Rustie that came to mind when I reviewed House Bill Number 2, which seeks to amend the Juvenile Justice and Welfare Act (Republic Act 9344).

This initiative pursues a lowering of the age of criminal liability from 15 years down to 9 years old.

While I am relieved the policy’s author asserted that his objective is to rehabilitate juvenile delinquents and not throw them in jail with hardened criminals or worse, the bill filed does not seem to point to that path.

If the age of criminal liability is lowered, 9-year-olds might be tried as adults and be meted the corresponding penalties in our Revised Penal Code and other special laws.

So if a 9-year-old snatches your smart phone, this child who acted with discernment could be sentenced to 6 to 12 years in prison.

The current Juvenile Justice and Welfare Act already focuses on rehabilitation more than punishment. Erring children are likely sent to a Bahay Pag-Asa where they undergo therapy and are assessed periodically to check if they have been successfully rehabilitated and whether they can rejoin society.

The Bahay Pag-Asa in Davao and Bataan come to mind as institutions that do their task of helping and transforming these children well.

Instead of lowering the age of criminal liability, why not further support the already established youth care facilities and Bahay Pagasa centers first?

Why not improve the rehabilitation programs and make these centers more effective at addressing trauma and providing alternatives to a life of crime?

Why rush into solutions that could make matters worse instead of taking the extra effort to transform these young lives for the better?

Surely there are solutions that can address our problems of criminality and still have the best interests of our children at heart.

Hindi nag-iisa si Rustie.

There are numerous young Filipinos like him who have shown that given the opportunity to change, they can become Filipinos we can be proud of. And that ability and capacity to be better, gives us hope that our country can change for the better as well.

First Published on Manila Bulletin

BIDA KA!: Kuwento ni Rustie

Mga bida, sa ilang taon kong pagsasagawa ng Ten Accomplished Youth Organizations (TAYO) Awards, isa sa mga kahanga-ha­ngang tao na nakilala ko ay si Rustie Quintana.

Napakaganda ng istorya ni Rustie. Katunayan, ang kuwento niya ay naitampok pa sa isang episode ng drama series sa telebisyon.

Si Rustie ay dating batang kalye, rugby boy at nagpagamit pa bilang “courier” ng mga nagbebenta ng droga sa kanilang lugar sa Cagayan de Oro.

Dahil sa kanyang kalokohan, ilang beses naglabas-masok si Rustie sa programa ng Department of Social Welfare and Development (DSWD) para sa mga juvenile delinquent.

Sandali ring nakulong si Rustie sa Lumbia City Jail at pinaamin sa kasalanang hindi niya ginawa para lang mailipat sa Regional Rehabilitation Center for Youth (RRCY) sa Gingoog City.

Sa nasabing center, dalawang taong nanatili si Rustie at sumailalim sa rehabilitasyon. Nang makalabas, inalis lahat ang anumang record niya.

Kung nahatulan sana si Rustie sa pagiging drug courier, ang parusa sanang ipinataw sa kanya ay labin­dalawa hanggang dalawampung taong pagkabilanggo at multang P12,000 hanggang P20,000.

Paglabas ni Rustie ng center, nagsimula ang tuluy-tuloy na pagbabago ng kanyang buhay. Nakatulong din sa pagbabago ni Rustie ang isang youth organization sa Cagayan de Oro na may pangalang ‘Dire Husi’.

Tinitipon ng ‘Dire Husi’ ang mga batang kalye at tinuturuan sila ng sining upang mailayo sila sa bisyo at kriminalidad patungo sa kanilang pagbabago.

Sa tulong nito, nabago ang takbo ng buhay ni Rustie. Nakatuntong pa nga siya sa Malacañang nang igawad ni Pangulong Noynoy Aquino ang parangal sa ‘Dire Husi’ bilang isa sa Ten Accomplished Youth Organizations (TAYO) noong 2012.

Kamakailan lang, na­balitaan kong natapos na ni Rustie ang kursong Development Communications sa Xavier University-Ateneo de Cagayan.

Kung hindi nabigyan si Rustie ng pagkakataong makapagbagong buhay, siguradong dalawang lugar lang ang kanyang kina­hantungan – bilangguan o libingan.

***

Muling bumalik sa akin ang kuwento ni Rustie ngayong umiinit na naman ang isyu ng pag-amyenda sa Juvenile Justice and Welfare Act o Republic Act 9344 as amended.

Ngayon, may mga panukalang ibaba ang age of criminal liability mula 15-anyos patungong siyam na taong gulang.

Katwiran ng mga nagsusulong na ibaba ang age of criminal liability, nagagamit ang mga batang may edad 15 taong gulang pababa sa paggawa ng krimen at nakakalusot dahil hindi maaaring kasuhan. Hindi ko mailarawan sa aking isipan ang nasabing sitwasyon.

Hindi katanggap-tanggap na ang isang siyam na taong gulang na bata ay papatawan ng parusa na para sa isang matanda.

Baka sa halip na magbagong buhay ay posibleng humantong din sa pagiging kriminal ang mga batang ikukulong kasama ng iba pang masasamang loob.

Isa pa, sa kalunus-lunos na kondisyon ng ating mga bilangguan at detention centers, baka lalo lang mapariwara ang mga batang bilanggo sa halip na magbagong-buhay.

Lalala pa ang sitwasyon kapag nagtagumpay ang mga nagsusulong na ibaba ang age of criminal liability at death penalty.

Kapag nangyari ang dalawang senaryo, posibleng kabilang sa mga bibitayin ay batang siyam na taong gulang na gagawa ng karumal-dumal na krimen kapag sila’y nilitis bilang nasa wastong gulang at hindi menor-de-edad.

***

Naniniwala tayong napakaganda ng layunin ng Juvenile Justice and Welfare Act, basta’t naipa tutupad lang nang tama.

Sa halip na ikulong, ang mga batang 15 taong gulang pababa na may problema sa batas ay ilala gak sa kustodiya ng mga magulang o ipasok sa isang youth care facility o ‘Bahay Pag-asa’.

Sa ‘Bahay Pag-asa’, mabibigyan sila ng panibagong pagkakataon upang makapagbagong buhay nang walang takot at trauma na dulot ng pagkabilanggo.

Pinapatawan din ng mabigat na parusa ng Juvenile Justice and Welfare Act ang mga taong gumagamit ng mga bata sa paggawa ng krimen at ilegal na aktibidad.

Sa halip na pagtuunan ng pansin ang pagpapababa ng tinatawag na age of criminal liability, mas maiging bigyang pansin ang pagpapaganda ng pasilidad ng ating juvenile centers.

Kung mahuhubog sila at magagabayan sa tamang landas, muli silang makakabalik sa lipunan na may positibong pananaw sa buhay at malaki ang maitutulong upang maging produktibong mamamayan ng bansa.

Ganito ang eksaktong nangyari kay Rustie.

Tuwing naaalala ko ang kuwento ni Rustie, nananatiling buo ang aking pag-asa na kayang magbago ng mga kabataang naliligaw ng landas, basta’t panatilihin lang na bukas ang pinto ng pagkakataon para sa kanila.

Kung mayroon mang butas ang batas, puwedeng pag-usapan, pag-aralan at hanapan ng akmang solusyon.

Huwag tayong magpadalus-dalos sa pagkilos dahil baka sa halip na makabuti, lalala pa ang problema.

Article first published on Abante Online

Scroll to top