Negosyo, Now Na! (Abante)

Negosyo, Now Na!: Pautang at Training

Mga Kanegosyo, nagpapasalamat tayo sa walang sawa ninyong pakikipag-ugnayan sa aming opisina, mula sa ating programang “Status Update” tuwing Miyerkules sa DZXL 558, sa ating mga kolum dito sa Abante, hanggang sa ating mga social media platform na Twitter, Facebook at e-mail.

Sa dami ng tinatanggap nating mga tanong, nakaugalian na nating maglaan ng espasyo para sagutin ang mga ito para rin sa inyong kalinawan at kapakanan, lalo na kung tungkol ito sa pagne­negosyo.

***

Higit pa sa karaniwan ang naging dagsa ng mga tanong nang maging pa­nauhin natin sa programa sa radyo si Dr. Aris Alip, founder at managing director ng CARD-Mutual­ly Reinforcing Institutions (CARD-MRI), ang pinakamalaking microfinance institution sa bansa.

Nagpapautang ng puhunan sa mga nais magsimula ng negosyo nang walang kolateral at mababang interes ang CARD-MRI, kaya marahil ay nakuha natin ang atensiyon ng maraming nakikinig, pati na rin ng mga sumusubaybay sa ating programa sa pamamagitan ng live streaming sa Internet.

Isa sa mga natanggap nating tanong ay galing sa isang overseas Filipino worker na si Julia Fragata na nasa sa Hong Kong.Ang kabuuang mensahe niya ay, “CARD-1 graduated Batch 12, financial literacy program ng CARD OFW Hong Kong.”

Tumugon si Dr. Alip: “Mayroon kaming regular seminar on financial literacy para inyong mga nanay na nasa Hong Kong.  

Karamihan sa kanila ay nag-dedeposit sa amin.  Pag nagdeposit sila sa amin at lumaki nang lumaki ang kanilang depo­sit, pagbalik nila rito sa Pilipinas, dinodoble namin iyon para makapagtayo sila ng bahay o negosyo.

Nanghihinayang ako sa mga nanay, lalo na iyong mga nasa Hong Kong at Singapore.  Kasi sila’y mga propesyunal, at brain drain iyon sa atin. Gusto kong ibalik sila rito sa Pilipinas. Marami na kaming napabalik. Marami na ritong bumalik bilang mga guro o midwife. Tinutulungan natin silang makapagpatayo ng negosyo.”

Mga Kanegosyo, mayroon na rin programa ang CARD-MRI sa iba pang bansa tulad ng Singapore, Indonesia, Cambodia, Laos, Myanmar, at Vietnam.  Nais din nilang magtayo sa Japan sa tamang panahon.

Kung mayroon ka­yong kamag-anak sa mga bansang nabanggit, sabihin ninyo na hanapin nila ang kanilang mga programa para matulu­ngan silang palaguin ang kanilang kinikita sa ibang bansa.

***

Mula naman ito sa isa nating tagapakinig: “Nagpapautang po ba kayo ng pang-tuition o pang-negosyo lang?”

Muling tumugon si Dr. Alip: “Noong una, nais naming buuin ang pautang sa negosyo kasi gusto talaga naming lumago ang kita ng aming mga kliyente. Tapos isinunod namin ang pang-tuition.

Bumuo na rin kami ng zero-dropout program kasama si Mr. Sycip (Mga Kanegosyo, si Washington Sycip ang isa sa pinakamahusay na negosyante sa Pilipinas. Ngayon ay tumutulong na rin siya sa pampublikong edukasyon ng bansa.)

May nagtext naman: “Wala po kaming colla­teral mag-asawa. Naka­tira po kami sa Marikina. Mayroon po ba kayong branch sa Marikina?”

Mayroon daw silang opisina sa Marikina, ayon kay Dr. Alip. Tugon pa niya, “Ayaw ko ng collateral. Kung minsan, pag collateral, ipa-file mo pa iyan, aayusin mo pa ang mga papeles. Basta ang negosyo ninyo, maayos, maganda, puwede namin kayong pautangin.”

Patuloy nating sinusuportahan ang mga micro financing institution (MFI) sapagkat napakaganda ng kanilang mga serbisyo para sa ating maliliit at nagsisimulang mga negosyante. Lapitan na ang pinakamalapit sa inyong MFI nang masi­mulan na ang daan tungo sa ating tagumpay!

 

First Published on Abante Online

 

 

NEGOSYO, NOW NA!: Maning-mani ang negosyo

Mga Kanegosyo, isa sa parating inaabiso natin sa mga negosyante ang pagkakaroon ng bagong ideya na ipinapatupad sa ating mga negosyo.

Para makaisip ng innovation o pagbabago sa mga produkto at serbisyo, kailangan ng malikhaing pag-iisip at pag-aaral ng merkado at industriya upang makuha ang kiliti ng mamimili.

Sa kaso ni Josie See ng Peanut World, nakakuha siya ng bagong ideya sa katapat na food cart habang nagbabantay ng negosyo ng biyenan.

Sa aming pag-uusap sa programang Status Update sa DZXL 558 noong nakaraan, nang mag-asawa siya, iniwan muna niya ang pagiging duktor sa mata para tulungan ang pamilya ng kanyang asawa sa pagtitinda ng castañas.

Habang nagbabantay sa kanilang outlet, napansin niya ang katapat na cart na nagbebenta ng mani. 

Napadalas ang pagbili niya roon dahil mahilig siya sa mani. Di nagtagal, nagsawa na siya dahil apat na uri lang ng mani ang binebenta ng katapat na cart. 

Kaya naisip niya na magtayo ng sariling cart ng mani na may iba’t ibang uri at flavor upang hindi magsawa ang mamimili.

*** 

Sa umpisa, pinag-aralan nilang mag-asawa ang takbo ng merkado, kung ano bang flavor ng mani ang akma sa mga bata, kabataan at sa mga medyo may edad na.

Mga Kanegosyo, sa kanilang innovation, nakagawa sila ng labing-anim na uri ng mani  mula sa candy coated at honey flavored para sa mga bata at spicy at mixed nuts naman para sa kabataan.

Sa mga sumunod na taon, pumatok na ang franchising ng food cart business ngunit naghintay pa ng isang dekada ang mag-asawa bago tuluyang pumasok dito.

Inamin ni Josie na sarado ang isip nilang mag-asawa sa franchising ngunit nagbago ang direksiyon ng negosyo nang mapansin nilang mas mabilis ang paglago ng mga kakumpitensiya sa merkado.

Sa tulong ng isang kaibigan, nakapaglatag ng isang magandang plano at sistema para sa Peanut World, mula sa human relations, accounting at inventory, na siyang pinakamahalagang aspeto sa franchising.

Sumali sila sa Association of Filipino Franchisers Inc. (AFFI), isa sa mga kinikilalang grupo ng franchisers sa bansa.  

Mula noon, hindi na napigil pa ang paglago ng Peanut World. Sa ngayon, mayroon na itong 45 outlets kung saan 30 ay pagmamay-ari nila at 15 ay franchised.

Mga Kanegosyo, hindi natapos sa mani ang mag-asawa. Naisip nila na magkaroon ng bagong produkto na katulad sa pagluluto ng mani at nagtinda na rin sila ng iba’t ibang uri ng chicharon.

Maliban sa nakasanayang chicharon, gumawa na rin sila ng chicharong gawa sa balat ng isda para sa health conscious.

***

Mahalaga na mayroon tayong kamalayan sa ating kapaligiran araw-araw. Mga Kanegosyo, sa isang mun­ting pagsusuri sa binibilhang mani, nakaisip si Josie ng bagong ideya. 

Napaganda at napalaki nila ang isang simpleng negosyo na mas pumatok sa merkado.

Maganda ring tingnan na hindi sila nakampante sa kung anong mayroon sila at nagdagdag sila ng produkto na siyang patuloy na mag-aakit sa mga mamimili.  

Sa pagdagdag ng chicharon sa kanilang produkto, mas maraming pagpipilian ang mga mamimili na siyang ikagigiliw ng mga ito.

Ang kuwento ng Peanut World ay isa sa mga patunay na sa patuloy na pag-iisip ng makabagong ideya, kilos o produkto, lalong mapapalago ang ating negosyo at mapapalapit sa ating pinapangarap na tagumpay!

 

First Published on Abante Online

 

NEGOSYO, NOW NA!: PWeDs!

Mga Kanegosyo, noong nakaraang linggo, tinalakay natin kung paano ginamit ng Hapee Toothpaste ang isang ma­tinding pagsubok tungo sa kanilang tagumpay at estado ngayon.

Gamit ang masusing pag-aaral ng produktong ibebenta, ang gagamiting raw materials at isasakatuparang marketing plan, kayang makipagsabayan ng isang negosyong Pinoy sa mga malalaking dayuhang kumpanya!

***

Ipagpapatuloy natin ang talakayan natin kasama si Cecilio Pedro, ang may-ari ng Hapee Toothpaste.

Isa pang susi sa kanilang tagumpay ay ang hangarin nilang makatulong sa kapwa, lalo na sa isang sektor na nahihirapang makakuha ng trabaho.

Mga Kanegosyo, tumatanggap sila ng mga empleyadong Persons with Disabilities (PWDs) sa kanilang factory at opisina.

Kahit noong gumagawa pa sila ng toothpaste tubes pa lamang noong 1980s, may empleyado na silang PWDs. Sa kasulukuyan, mayroon silang mga 100 empleyadong bingi, mula sa mga factory workers, mga nasa admin and finance, hanggang sa supervisory level.

Naghahanap nga sila ngayon ng isang bi­nging manager para lalong mapalago ang kanilang negosyo­ at adbokasiya.

Tunay na napakaganda ng kanilang hangarin dahil tumutulong sila na magkaroon ng pangkabuhayan ang isang sektor na nahihirapang mabigyan ng serbisyo ng mas nakararaming negosyo sa ating bansa.

Sa kanilang mga empleyadong PWDs, bini­bigyan nila ito ng training para makasama ang iba pang mga empleyado at makasali sa operasyon ng negosyo. Tinuturuan nila ito ng sign language, bumasa at sumulat nang mas madali silang makapag-adjust sa trabaho.

Nagbigay din ng dor­mitory sa mga empleyadong PWDs upang hindi na sila mahirapan sa pagbiyahe. Sa paraang ito, mas nagiging inspirado at produktibo sila sa trabaho.

***

Mga Kanegosyo, nakakamangha ang programang ito ng Hapee. Ngunit tinanong ko kung gaano kamahal para sa isang negosyo ang kumuha ng mga PWDs.

Ayon sa kanya, mas maraming mabubuting naibibigay ng mga empleyadong PWDs kaysa sa mga nagagastos ng negosyo para sa mga ito.
Sa kanyang obserbasyon, dahil walang distraksiyon ay nakatutok sa trabaho ang mga empleyado niyang PWDs.

Mas madalas nga, tinatalo pa ng PWDs ang ibang mga trabahador pagdating sa dami at kalidad ng output. Nahahamon tuloy ang iba pa nga na mas pagbutihan ang kanilang trabaho at makipagtagisan ng galing sa mga PWDs.

Sa kanilang annual evaluation, pito sa 10 empleyado na nangigibabaw pagdating sa performance ay pawang PWDs.

***

May programa rin ang kumpanya upang tulu­ngan ang mga manggagawa na mag-adjust sa mga kasama nilang PWD.

Regular ang pagbibi­gay nila ng seminar ukol sa sign language upang matuto ang mga emple­yado upang maintindihan ang mga PWDs ng kumpanya.

***

Mga Kanegosyo, matututunan natin sa programa ng Hapee Toothpaste na susi sa negosyo ang isang matibay at magandang sistema sa produksyon.

Sa pagkuha ng mga PWDs, naayos nila ang kanilang produksyon para mas makatulong pa ang mga empleyadong PWDs sa kalidad at bilis ng output.

Hindi balakid ang mga PWDs sa pagnenegosyo. Mahalaga na may kakayahan tayong mapatibay ang ating sistema, at bukas na isip at puso para magawan ng paraan ang pagpasok ng mga PWDs sa ating negosyo, at maging susi sila sa ating tagumpay!

 

First Published on Abante Online

 

 

NEGOSYO, NOW NA!: Problema sa Tax

Mga Kanegosyo, sa mga nakalipas na linggo, sinasagot natin ang mga katanungang ipinapadala sa atin ng ating mga kababayan ukol sa kanilang karanasan sa pagnenegosyo.
Ito pa ang isang sulat na mula sa isang negos­yanteng PWD:

Kanegosyong Bam,

Good day po. I’m a PWD with chronic illness (lupus with pulmonary hypertension). Tanong ko lang po kung ano pong klaseng annual tax exemption po iyong P25,000 na isinusulong ninyo? Ito po ba ay para sa income tax?

Sana isama ninyo na rin iyong municipal/local tax para sa pagkuha ng business permit. Ang laki po kasi ng binabayaran ko po — P4,417 tax bracket para sa P100,000 gross sales para sa computer shop dito sa Montalban, Rizal. Ngunit hindi naman po umaabot ng P100,000 ang 4 units na pinapa-rent ko po.

Halos hindi na nga po kumikita ang shop ko lalo na’t ‘di na ganoon ka-in demand ang mga Internet shop ngayon. Pinaalam ko na rin po ito sa OIC ng BPLO sa amin.

Iyong P4,417 at iba pang binabayaran pa po para sa business permit ay makakatulong po para maipambili po sana ng aking mga gamot, medical laboratories at medical check-up. Sana ma­bigyan n’yo po ng aksyon ito.

Maraming salamat at more power po!

 

Sa ating letter sender, marami pong salamat! Tama kayo na ang inihain nating panukala ay la­yong rebisahin ang Magna Carta for PWDs.

Nais nating bigyan ng taunang P25,000 tax exemption sa income tax ang mga PWDs at sa mga pamilyang may PWD dependents.
Layon nating mapa­gaan ang hamon na inyong hinaharap sa pang-araw-araw.

Kapag naisabatas na ito, bibigyan ang PWDs ng exemption sa value added tax, maliban pa sa income tax, para mailagay ang naipon sa panggastos sa wheelchairs, hearing aids, nurses at caregivers, learning disability tutors at marami pang iba.

Hinahangaan ko ang mga kababayan nating PWDs na kahit mas mahirap ang kanilang kinalalag­yan, patuloy pa rin silang lumalaban para sa kanilang mga pangarap at sa kanilang mga pamilya.

***

Subalit, mga Kanegos­yo, ibang usapin pagda­ting sa municipal at local taxes sa mga negosyo. Mayroong awtonomiya at kapangyarihan ang sanggunian ng lokal na pamahalaan sa ilalim ng Local Government Code at National Internal Revenue Code na magtakda kung magkano ang kanilang business tax, na depende sa klasipikasyon nila  kung sila’y 1st class municipality, 2nd, 3rd at iba pa.

Maaari nating pag-aralan at makipagtulungan sa mga LGUs kung sobra-sobra na ang buwis na sinisingil ng ating lokal na pamahalaan upang makahain tayo ng mga panukala na siyang magpapagaan sa ating mga negosyo.

***

Mga Kanegosyo, tuluy-tuloy tayo sa pagsagot sa inyong mga katanungan. Mag-e-mail lang sa negosyonowna@gmail.com, mag-iwan ng mensahe sa fb.com/BenignoBamAquino, o makinig tuwing Miyerkules, 11:00 a.m.-12:00 p.m. sa RMN Manila DZXL 558 sa ating programang “Status Update”.

Pangarap natin ang inyong tagumpay sa inyong pagnenegosyo!

 

First Published on Abante Online

 

Negosyo, Now Na!: Be Hapee

Mga Kanegosyo, anong naiisip ninyong produkto kapag narinig ninyo ang kantang, “Kumukuti-Kutitap?”

Ito ang Hapee Toothpaste na gawa ng Lamoiyan Corporation, na nagpabago sa merkado ng toothpaste sa bansa. Nagawa nitong makipagsabayan sa international brands dahil bukod sa abot-kaya na, world-class pa ang kalidad ng kanilang produkto.

Kamakailan, nagkaroon tayo ng pagkakataong makapanayam si Cecilio Pedro, ang may-ari ng Hapee Toothpaste, sa ating programang, “Status Update”, sa DZXL 558.

Sa ating talakayan, ikinuwento niya ang mga hirap at pagsubok na dinaanan ng kanyang kumpanya bago narating ang estado bilang top local toothpaste manufacturer.

Noong 1986, manufacturer siya ng aluminum tubes para sa dayuhang kumpanya na Colgate. Sa isang malawakang desis­yon, inabisuhan sila na tatapusin na ang kanilang kontrata dahil hindi na gagamit ang Colgate ng aluminum tubes, kundi plastic laminated tubes na.

Pinagsakluban siya ng langit at lupa nang malaman nila ang desisyong iyon. Milyun-milyong tubes na kada buwan ang inilalabas niya kaya sangkatutak ang kanyang stock. Bukod doon, mayroon siyang 200 emple­yado na mawawalan ng trabaho — 200 pamilyang maaapektuhan sa pagtapos na kanilang kontrata.

Napaiyak na lang siya. Ano ang kanyang gagawin sa tambak na tubes at sa mga empleyadong mawawalan ng pangkabuhayan?

***

Mga Kanegosyo, maaaring tumumba at tumupi ang mga negos­yante sa gitna ng krisis na ito. Subalit para kay Cecilio, ginamit niya ang pagsubok na ito upang makabalik sa kanilang paa at magtagumpay.

Gamit ang kung anong mayroon siya — tubes at tauhan — nagpasya siya na sila mismo ang gumawa ng toothpaste, gawang Pinoy na para sa Pinoy.

Ipinadala niya ang kanyang mga chemist sa Japan para pag-aralan ang paggawa ng toothpaste. Gumawa sila ng iba’t ibang flavor ng toothpaste para sa mga batang Pinoy at panlasang Pinoy.

Naisip nila na masayang karanasan ang pagsisipilyo. Kaya ipinangalan nilang “Happy” ang kanilang produkto. Upang mas lalong ma­ging Pinoy, ginawa nilang “Hapee” ito. Ginamit pa nila ang napaka-catchy na “Kumukuti-kutitap” na slogan.

Higit sa lahat, nailabas nila ang kanilang toothpaste sa unang bagsak ng merkado sa napakamurang halaga dahil gawa na ang kanilang aluminum tubes. 

*** 

Mga Kanegosyo, napakaraming mga aral ang matutunan sa kuwento nila.

Sa ating buhay pagnenegosyo, kailangang tibayan talaga ang loob sa gitna ng pagsubok. Kahit gaano kalaki ang kumpan­ya, may mga pangyaya­ring hindi maaasahang puwedeng magpasara sa negosyo.

Mahalaga rin na ma­ging malaya tayo sa kung anong kalakasan at kahinaan ng negosyo at gamitin ang kaalamang ito para sa lalong pagpapalago o panimula ng pangkabuhayan. Sa kaso nila, sumuong sila sa paggawa ng toothpaste dahil mayroon silang mga aluminum tubes, factory at tauhang gagawa nito.

Gaya rin nang nabanggit natin noon, kailangang napakataas ng kalidad ng ating mga produkto, lalo na kung nais nating makipagsabayan sa mas malalaking kumpanya. Nakagawa ng iba’t ibang flavor ng toothpaste ang Hapee na siyang ikina­giliw ng mamimili, lalo na ang mga bata.

Panghuli, hindi rin natin isasantabi ang marketing ng ating produkto. Sa napakamalikhaing pa­ngalan at slogan, nakuha ng Hapee Toothpaste ang kiliti ng ating mga mamimili.

Mga Kanegosyo, sana’y nabigyan kayo ng inspirasyon at aral ang kuwento nina Cecilio. Sa susunod na linggo, tatalakayin naman natin ang kanilang pag-empleyo ng mga PWDs at kung paano nakatutulong ito sa kanilang patuloy na tagumpay.

 

First Published on Abante Online

NEGOSYO, NOW NA!: Direct Selling

Mga Kanegosyo, kamakailan lang ay naging panauhin natin sa programang ‘Status Update’ sa RMN Manila DZXL 558 si Thomanny Tan, ang may-ari ng sikat na Fern-C, na isang negosyong direct selling, na siyang usung-uso ngayon.

Ayon kay Thomanny, sa kanyang pag-iikot sa iba’t ibang bahagi ng bansa para ipakilala ang produkto ng kanyang kumpanya, marami siyang nakikilalang nasunog na sa direct selling o networking.

Lahat ng kuwento ng kabiguan ay narinig niya nang lahat  mula sa mga nagsara o ‘di kaya’y na­luging kumpanya, hindi mabentang produkto hanggang sa mga nata­ngayan lang ng kanilang pinaghirapang ipon.

Nanghihinayang siya sa pangyayari dahil para sa kanya, ang direct s­elling ang unang tikim sa pagnenegosyo na maa­aring gamiting hakbang tungo sa pag-asenso.

***

Kaya sa aming pag-uusap, nasabi niya na pagdating sa mga miyembro ng Direct Selling Association of the Philippines (DSAP), dalawang bagay ang kailangang tingnan  kung mayroong produkto at kung paano kumikita ang kumpanya.

Unang-una, tingnan kung may produkto ba ang kumpanya  kung ito ba’y mapakikinabangan at sulit ang halaga. Kung walang produkto at pera-pera lang ang pinapaikot, marahil hindi iyan lehitimong direct selling company.

Pangalawa, mahalaga na ang paraan para kumita ay dapat dahil sa benta at hindi dahil sa recruitment fees. Mahalaga ito, mga Kanegosyo, dahil sa huli, kung recruitment ang nagpapataas ng kita, ito’y isa ring dahilan para pag-aralan pang mabuti ang kumpanya.

***

Kailangang maging handa ang mga may-ari ng kumpanya na makilala ang mga nais maging bahagi nito at kailangang transparent sa lahat ng transaksyon.

Pagdating sa mga pagpupulong, sana ay ang may-ari mismo ang siyang humaharap sa mga nais sumali at nagtata­lakay ng mga detalye ng negosyo.

Upang lalo pang makumbinsi ang mga nais sumali sa Fern-C, binibigyan sila nina Thommany ng Diamond Tour, kung saan iniikot nila ang mga gustong sumali sa kanilang pabrika hanggang sa kanyang opisina.

Ito’y upang maipakita na subok at matibay ang kanilang kumpanya kung saan maaari silang kumita nang sapat sa kanilang ikabubuhay.

***

Mga Kanegosyo, sa kuwentong ito napagtagumpayan niya ang buhay sa direct selling. Ngunit, gaya ng ibang negosyo, ang direct selling ay hindi instant negosyo.

Kailangan pa ring pagkayuran, pagpaguran at bigay todo para magtagumpay, negosyong direct selling man iyan o ibang uri.
Ang maganda lang diyan, may tulong na ang kumpanya pagdating sa product development, training at paraan ng pagbenta.

Ngunit sa huli, nasa atin pa rin kung bagay sa atin ang direct selling o hindi. Nasa atin pa rin kung kikita sa ganitong uri ng negosyo o hindi.

Gamitin ang 8-point system ng DSAP upang matiyak na totoo ang papasuking direct selling company. Tawagan sila sa (02)638.3089 o bisitahin ang kanilang website sa http://dsap.ph!

***

Mga Kanegosyo, tuluy-tuloy tayo sa pagsagot sa inyong mga katanungan.  Mag-e-mail lang sanegosyonowna@gmail.com, mag-iwan ng mensahe sa fb.com/BenignoBamAquino, o makinig tuwing Miyerkules, 11:00 am – 12:00 pm sa RMN Manila DZXL 558 sa ating programang ‘Status Update’.

Pangarap natin ang inyong tagumpay sa inyong pagnenegosyo!

NEGOSYO, NOW NA!: Dear Kanegosyong Bam

Mga Kanegosyo, maraming maraming salamat sa pagtingkilik ng ating kolum tuwing Lunes. Ginagamit natin ito para sagutin ang inyong mga katanungan tungkol sa pagnenegosyo.

Sisikapin nating matugunan ang mga tanong na ipinapadala ninyo upang mabigyan namin kayo ng gabay o tips sa buhay pagnenegosyo.

***

Kanegosyong Bam,

Kailan magkakaroon ng training center sa Butuan City? Balak po kasi naming umuwi sa Butuan ngayong taon. Sa ngayon po ay naririto kami sa San Pedro, Laguna. Salamat po. — Clarita

***

Kanegosyong Clarita,

Magandang balita! Binuksan kamakailan lang ang Negosyo Center sa Butuan City. Ito ay matatagpuan sa CARAGA DTI Office sa ika-apat na palapag ng D&V Bldg. sa JC Aquino Ave., Butuan City.

Manang Clarita, isa sa mga serbisyong ibinibigay ng Negosyo Center ay training para sa mga nais magsimula ng negosyo.  Nais ng training na ito na magabayan ang ating mga kababayan tulad ninyo sa mga mahahalagang kaalaman sa pagtatayo ng sariling negosyo.

Maliban sa training, mabibigyan din kayo ng payo sa tamang lokasyon, ibebentang produkto o serbisyo, kung saan makakakuha ng pautang at iba pa. Mahalaga na may makausap tayong dalubhasa na siyang gagabay sa atin tungo sa tagumpay.

***

Kanegosyong Bam,

Good morning. Puwede ba akong manghingi ng tulong? Isa akong biyuda at isang stroke patient na may maliit na tindahan kaso walang puhunan. Patulong naman sa aking sari-sari store. — Gina ng Montalban

***

Kanegosyong Gina,

Magandang araw din sa inyo. Hanga ako sa ginagawa ninyong pagsisikap na kumita para may maipantustos sa inyong pamilya sa kabila ng kalagayan ng inyong pangangatawan.

Sa kasalukuyan, Aling Gina, may mga microfinance institution (MFI) na nagbibigay ng pautang na may mababang interes at walang kolateral sa inyo sa may Rodriguez, Rizal.

Maaari ninyong puntahan ang ASA Philippines Foundation, Inc. na makikita sa No. 683 B. Manuel St., Geronimo, Rodriguez, Rizal. Maaari silang matawagan sa numerong 0922.897,7626.
May sangay rin ang Center for Agriculture & Rural Development, Inc. (CARD) sa Rodriguez na makikita sa No. 9 Talisay St., Brgy. Burgos. May landline sila na puwedeng pagtanungan (02)997.6669.

Mas mainam na lumapit sa mga microfinance kung ihahalintulad sa sistemang 5-6. Aabot sa 20% ang buwanang interest sa 5-6, samantalang nasa 2.5% lamang ang patong ng MFIs sa kanilang mga pautang sa isang buwan.

Maaari rin silang magbigay ng mga payo at iba pang business development services tulad ng training at education mo­dules sa mga maliliit na negosyanteng tulad ninyo para mas mapalago natin ang ating kabuhayan.

— Kanegosyong Bam

 

First Published on Abante Online

NEGOSYO, NOW NA!: Packaging at Marketing

Mga Kanegosyo, sa ating lingguhang programa sa radyo na “Status Update,” iba’t ibang negosyante ang ating itinatampok at binibigyang pagkakataong maikuwento ang kanilang karanasan sa pagnenegosyo.

Ang kanilang mga kuwento tungo sa tagumpay ay bukas-loob naman nilang ibinabahagi sa ating programa para na rin sa kapakanan ng mga nais magsimula ng negosyo.

Isa sa mga naging panauhin ng programa ay si Archie Valentin, isang batang negosyante na nakilala natin sa isang pagtitipon ng Pasay Youth Council.

Sa ating kuwentuhan sa kanya, nalaman nating nagsimula siyang magnegosyo noong nasa elementarya pa lamang siya.

Gamit ang naipong P200 mula sa kanyang baon, nagbenta siya ng bukayo na gawa ng kanyang lola.

Mula roon, kumita siya ng P700 kada linggo sa pagbebenta nito sa mga kaklase, na naging sapat para punuan ang pangangailangan sa pag-aaral.  Pinatikim niya muna ang kanyang produkto upang malaman nila ang masarap na lasa ng produtko.

Kahit marami na siyang mamimili, nais pa rin niyang magkaroon ng sariling tatak na negosyo.

Nagkataong ipinamana sa kanya ng mga tita ang negosyo nilang empanada, na itinuloy naman niya. Dito niya sinimulan ang Archie’s Empanada.

Sa tulong ng mga kaibigan, unti-unting nakilala ang kanyang produkto. Ngayon ay nakaabot na ito sa iba’t ibang bahagi ng mundo, maging sa Japan, Amerika at Singapore.

***

Mga Kanegosyo, ayon kay Archie, ang pinakamahirap na aspeto ng kanyang mga negosyo ay ang gumawa ng sariling pangalan at pagpapakilala nito sa merkado.

Una, napakahalaga raw na dapat de-kalidad ang produkto. Sa kanyang karanasan, napakasarap ng bukayo ng kanyang lola kaya marami ang bumibili dati. Napakasarap din ng kanyang empanada, na dinalhan kami noong nakapanayam natin siya.

Bukod dito, mga Kanegosyo, binigyang diin din niya na ang marketing sa pagnenegosyo ay kasinghalaga ng kalidad ng produkto.

Walang sawa niyang pinag-uusapan ang kanyang mga produkto sa mga kaibigan at kliyente. Ibinunga nito ang pagbubukambibig din ng kanyang mga mamimili at sila na mismo ang nagsasabi sa iba na masarap ang kanyang empanada!

Pinalitan din niya ang kanyang packaging, na siyang bahagi sa marketing at pagbebenta ng kanyang produkto.

Sa una, sampung piso lang ang benta niya sa empanadang nakabalot lang sa plastic. Nang gawin niyang karton ang lalagyan ng empanada, nagmukha itong sosyal kaya naibebenta na niya ito ng kinse pesos bawat isa.

Mga Kanegosyo, ayon sa kanya, kahit nagmahal nang kaunti ang kanyang produkto ay mas dumami naman ang bumili. Sulit daw na inayos niya ang kanyang packaging ng empanada dahil gusto ng mamimili na maayos na nakapakete ang produkto.

Ginamit din niya ang social media para patuloy na pag-usapan ang kanyang produkto at maibenta ito sa mas malaking merkado.

Sabayan natin ang ating de-kalidad na produkto at serbisyo ng magandang packaging at kaakit-akit na marketing strategy upang mas mapansin ng mamimili ang ating negosyo!

 

First Published on Abante Online

NEGOSYO, NOW NA!: Sulat ng mga OFWs

Mga Kanegosyo, may natanggap tayong mga sulat mula sa kababayan nating mga overseas Filipinos na masugid na nagbabasa ng ating kolum.

Hayaan niyong bigyang daan natin ang kanilang mga liham ngayong linggo. Narito ang kanilang mga sulat:

***

Kanegosyong Bam,

Gusto ko po sanang humingi ng payo sa inyo tungkol sa pagnenegosyo. Nandito po ako sa abroad ngayon at ang asawa ko po ang naiwan diyan sa Pilipinas.

Ano po ba ang magandang pasuking negosyo? Sana po matulungan ninyo ako at ang asawa ko para po hindi na ako magpaalila habambuhay dito sa ibang bansa.

Kung sakali pong mabibigyan ninyo ako ng payo, uumpisahan ko na pong pag-ipunan ang magiging kapital.
Maraming salamat po.

Gigi

***

Kanegosyong Bam,

Kasalukuyan akong nagtatrabaho po rito sa Qatar. Nabasa ko po yong post ninyo sa Abante. Gusto ko na po bumalik ng Pilipinas at mag for good kasi dito sa ibang bansa, hindi po ako umaasenso at kulang pa po iyong sahod ko para sa pamilya ko.

Kaya gusto ko na po mag for good diyan at mag start nang kahit maliit na negosyo man lang basta’t may pagkakitaan.

Taga-Agusan del Norte po ako. Baka mayroon po kayong maitutulong sa akin Ang hirap po sa abroad. Malayo ka sa pamilya mo tapos iyong kinikita mo ay kulang pa para sa kanila. Kaya naisip ko po magnegosyo.

–Jiovannie

***

Mga Kanegosyo Gigi at Jiovannie, maraming salamat sa inyong mga sulat.

Alam ninyo, madalas na iyan ang itinatanong sa aming opisina, “Ano ba ang magandang negosyo?”

Pero sa totoo lang, hindi maganda kung basta na lang kaming magmumungkahi ng uri ng negosyo nang hindi inaalam kung ano ang inyong kalagayan at kondisyon.

Una sa lahat, gaya ng una nating kolum dito, kailangan muna nating alamin ang inyong lokasyon.

Ikalawa, dapat din naming malaman kung ano ang kakayahan ninyo. Gaano kalaki ang inyong puhunan at kung sasakto ba ito sa iniisip na negosyo?

Ikatlo, lalo na para sa ating mga kababayan sa abroad, sino ang magpapatakbo ng negosyo rito sa Pilipinas? May karanasan ba siya o kakayahan na patakbuhin ang pinaplano ninyong negosyo?

Ikaapat, ano ang raw materials sa inyong lugar na murang mapagkukunan at ikalima, may merkado ka bang mapagbebentahan ng iniisip na produkto o serbisyo?

Hindi madali ang pagbibigay ng payo sa pagnenegosyo. Hindi ko puwedeng sabihin na magbenta kayo ng lechong manok o magtayo ng sari-sari store sa inyong bahay.

Hindi ganoon kadali magpayo dahil napakaraming kailangang isiping mga kundisyon kung magtatayo ng negosyo.

Ito ang dahilan kung bakit natin itinatag ang Negosyo Center. Sa ating naipasang batas na Go Negosyo Act, magtatalaga ang bawat munisipalidad, lungsod at probinsya ng Negosyo Center para sagutin ang mga ganitong uri ng mga katanungan ng ating mga kababayan.

Sa Negosyo Center, may mga taong puwedeng magbigay ng tamang payo sa pagnenegosyo tulad ng tamang lokasyon, produkto, kung saan makakakuha ng pautang at iba pang katanungan sa pagnenegosyo.

Isa iyang mahalagang aspeto sa pagiging matagumpay na negosyante – ang may makausap kang eksperto na gagabay at makakapagbigay ng tamang payo.

Mahalaga na makakuha ng akmang payo sa inyong pangangailangan at hindi “generic advice” lang nang mahuli ang tamang diskarte sa inyong gagawing negosyo.

 

First Published on Abante Online

NEGOSYO, NOW NA!: Sulat ng mga OFWs

Mga Kanegosyo, may natanggap tayong mga sulat mula sa kababayan nating mga overseas Filipinos na masugid na nagbabasa ng ating kolum.

Hayaan niyong bigyang daan natin ang kanilang mga liham ngayong linggo. Narito ang kanilang mga sulat:

***

Kanegosyong Bam,
 
Gusto ko po sanang humingi ng payo sa inyo tungkol sa pagnenegosyo. Nandito po ako sa abroad ngayon at ang asawa ko po ang naiwan diyan sa Pilipinas.

Ano po ba ang magandang pasuking negosyo? Sana po matulungan ninyo ako at ang asawa ko para po hindi na ako magpaalila habambuhay dito sa ibang bansa.

Kung sakali pong mabibigyan ninyo ako ng payo, uumpisahan ko na pong pag-ipunan ang magiging kapital.
Maraming salamat po.

Gigi

***

Kanegosyong Bam,
 
Kasalukuyan akong nagtatrabaho po rito sa Qatar. Nabasa ko po yong post ninyo sa Abante. Gusto ko na po bumalik ng Pilipinas at mag for good kasi dito sa ibang bansa, hindi po ako umaasenso at kulang pa po iyong sahod ko para sa pamilya ko.

Kaya gusto ko na po mag for good diyan at mag start nang kahit maliit na negosyo man lang basta’t may pagkakitaan.

Taga-Agusan del Norte po ako. Baka mayroon po kayong maitutulong sa akin Ang hirap po sa abroad. Malayo ka sa pamilya mo tapos iyong kinikita mo ay kulang pa para sa kanila. Kaya naisip ko po magnegosyo.

–Jiovannie

***

Mga Kanegosyo Gigi at Jiovannie, maraming salamat sa inyong mga sulat.

Alam ninyo, madalas na iyan ang itinatanong sa aming opisina, “Ano ba ang magandang negosyo?”

Pero sa totoo lang, hindi maganda kung basta na lang kaming magmumungkahi ng uri ng negosyo nang hindi inaalam kung ano ang inyong kalagayan at kondisyon.

Una sa lahat, gaya ng una nating kolum dito, kailangan muna nating alamin ang inyong lokasyon.

Ikalawa, dapat din naming malaman kung ano ang kakayahan ninyo. Gaano kalaki ang inyong puhunan at kung sasakto ba ito sa iniisip na negosyo?

Ikatlo, lalo na para sa ating mga kababayan sa abroad, sino ang magpapatakbo ng negosyo rito sa Pilipinas? May karanasan ba siya o kakayahan na patakbuhin ang pinaplano ninyong negosyo?

Ikaapat, ano ang raw materials sa inyong lugar na murang mapagkukunan at ikalima, may merkado ka bang mapagbebentahan ng iniisip na produkto o serbisyo?

Hindi madali ang pagbibigay ng payo sa pagnenegosyo. Hindi ko puwedeng sabihin na magbenta kayo ng lechong manok o magtayo ng sari-sari store sa inyong bahay.

Hindi ganoon kadali magpayo dahil napakaraming kailangang isiping mga kundisyon kung magtatayo ng negosyo.

Ito ang dahilan kung bakit natin itinatag ang Negosyo Center. Sa ating naipasang batas na Go Negosyo Act, magtatalaga ang bawat munisipalidad, lungsod at probinsya ng Negosyo Center para sagutin ang mga ganitong uri ng mga katanungan ng ating mga kababayan.

Sa Negosyo Center, may mga taong puwedeng magbigay ng tamang payo sa pagnenegosyo tulad ng tamang lokasyon, produkto, kung saan makakakuha ng pautang at iba pang katanungan sa pagnenegosyo.

Isa iyang mahalagang aspeto sa pagiging matagumpay na negosyante – ang may makausap kang eksperto na gagabay at makakapagbigay ng tamang payo.

Mahalaga na makakuha ng akmang payo sa inyong pangangailangan at hindi “generic advice” lang nang mahuli ang tamang diskarte sa inyong gagawing negosyo.

***

Para sa mga tanong, tips o sariling pagbabahagi tungkol sa pagnenegosyo, mag-email sa negosyonowna@gmail.com o mag-iwan ng mensahe sa fb.com/BenignoBamAquino.

 

First published on Abante Online

 

 

Scroll to top